Główny Szlak Beskidzki 2025

Najdłuższy, ponad 500-kilometrowy szlak turystyczny w polskich górach to Główny Szlak Beskidzki wiodący od Wołosatego w Bieszczadach do Ustronia w Beskidzie Śląskim – mapa. Co nas skłoniło, aby poświęcić prawie cztery tygodnie na przełomie lata i jesieni na jego przejście? Przecież nie było łatwo, pogoda nas nie rozpieszczała, częste deszcze, buty prawie się rozpadły od wody i błota, plecaki ciążyły, zmęczenie, rany na stopach. Według Stravy przeszliśmy 585 km, co zajęło nam 25 dni marszu (plus krótki epilog ostatniego, 26. dnia).

• 

• 

Kierowały nami dwa podstawowe powody, by podjąć to wyzwanie. Nasze wspólne życie, moje i Marioli, rozpoczęliśmy 43 lata temu przejściem beskidzkim z Wisły do Ustrzyk. Trasa podobna, tylko nie trzymaliśmy się konsekwentnie głównego, czerwonego szlaku, nocowaliśmy na studenckich bazach namiotowych, cieszyliśmy się górami, wędrowaliśmy bez pośpiechu, co zajęło aż 5 tygodni. Od wielu lat chodziło nam po głowach, aby powtórzyć taką wędrówkę lub jej większy fragment, ale dopiero teraz, w stanie „emeryckim”, przy w miarę uregulowanych sprawach rodzinnych mogliśmy te plany zrealizować.

• 

• 

Drugim, nie mniej ważnym powodem są moje 70 urodziny, które chciałem jakoś specjalnie uczcić. Pomyślałem, że nie mogę sobie sprawić lepszego prezentu niż wielodniowa, wspólna wędrówka z Mariolą, z którą za 3 miesiące będziemy obchodzić naszą 45 rocznicę.

Tak czy inaczej czynnikiem decydującym o wyruszeniu na GSB jest miłość do gór, a do Beskidów w szczególności. Bez niej nie można by znieść tego zmęczenia, bólu, niewygód… 43 lata temu szliśmy z zachodu na wschód, tym razem wybraliśmy kierunek odwrotny. Wyruszyliśmy z Bieszczadów, początek szlaku jest w Wołosatem –nasza trasa w szczegółach

GSB – część I – Bieszczady (Wołosate – Komańcza) – 6 dni, 115,5 km, 4677 m ↑ mapa

Bieszczady są górami znanymi i bardzo popularnymi, z przepięknymi panoramami z połonin. Na dodatek szczęśliwie dla nas było to jedyne pasmo górskie na trasie, które udało nam się pokonać bez deszczu. Kilka początkowych odcinków z mocnymi akcentami Rozsypańca, Halicza, Połonin Caryńskiej i Wetlińskiej czy też Okrąglika i Jasła. A pierwszego dnia zdarzyła się nam sytuacja wręcz nieprawdopodobna – wilk goniący łanię, która ratowała się, przebiegając tuż przed turystami podążającymi na Halicz.

• 

• 

• 

• 

Większość noclegów na trasie to różnego rodzaju pensjonaty i agroturystyki. Było nam bardzo miło, gdy przy braku miejsc w obiekcie zazwyczaj znalazło się coś dla wędrowców z GSB. Dość egzotyczny okazał nocleg u Pani Anieli w Brzegach Górnych, jedyny w tym rejonie, gdyż po generalnym remoncie w „Chatce Puchatka” na Połoninie Wetlińskiej nie można zatrzymać się na noc! Pani Aniela oferuje mały drewniany domek na trawiastym podwórku – schron turystyczny nastawiony na turystów z GSB. Ale pierogi robi doskonałe.

• 

• 

• 

Jedynym schroniskiem PTTK na szlaku w Bieszczadach była Bacówka pod Honem w Cisnej. Schronisko jest po remoncie, ma super toalety i prysznice, a gorące rurki na ścianie w piwnicy tworzą suszarnię, więc można zrobić małe pranie. Za Cisną w paśmie Wołosania i Chryszczatej dominują lasy karpackie, więc od bacówki krajobraz zaczyna przypominać Beskid Niski. W Rabem, niedaleko od przełęczy Żebrak, korzystamy z otwartej jeszcze studenckiej bazy namiotowej, a emeryci na bazie śpią za 1 zł! Wszędzie znajdują się tablice ostrzegające przed niedźwiedziami. W kieszeni mamy na wszelki wypadek dwie petardy hukowe, ale na szczęście nie musieliśmy ich użyć.

• 

• 

• 

• 

GSB – część II – Beskid Niski (Komańcza – Krynica Zdrój) – 7 dni, 182,2 km, 6315 m↑ mapa

• 

• 

• 

• 

Pomimo nazwy „niski” wielokrotnie dzienna suma naszych podejść była wyższa niż w Bieszczadach. Pierwszy odcinek do Puław Górnych miał ponad 30 km, a po drodze nie było żadnej opcji spania. Zresztą takie długie trasy zdarzały się nam kilkakrotnie. Wspomniane Puławy opustoszałe po Łemkach zostały w latach 60. zasiedlone przez zielonoświątkowców przybyłych tam z Czech ze Śląska Cieszyńskiego, którzy gospodarczo całkowicie odmienili region. Prowadzą świetną agroturystykę „Salamader”, w której spaliśmy, poza tym restaurację, a zimą stację narciarską.

Ciekawych noclegów w Beskidzie Niskim jest więcej: samoobsługowa i bardzo klimatyczna „Chata Józefa” w Lubatowej, wygodna i niedroga agroturystyka „Chono Tu” połączona z pizzerią w Kątach czy też klimatyczna „Chata Kasi” w Wołowcu. Jedyny obiekt PTTK to bacówka w Bartnem, do której dotarliśmy kompletnie przemoczeni, z błotem i wodą w butach. Przez noc nie udało się ich wysuszyć. Generalnie przez większą część naszego przejścia GSB rano zakładaliśmy mokre buty, aby w deszczu pokonać kolejny odcinek wyprawy.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Beskid Niski to góry, które można kochać i nienawidzić jednocześnie – dzikie, mokre, błotniste, absolutnie bez tłoku na szlakach. 43 lata temu szliśmy przez nie granicznym szlakiem niebieskim i przez cztery dni marszu pomiędzy Wysową a Komańczą nie spotkaliśmy żadnego turysty. Wtedy na trasie mieliśmy wymagającą Lackową, teraz też dopiekło nam kilka bardzo stromych podejść – na Cergową, Kolanin czy Kozie Żebro.

• 

• 

Liczne tablice znajdujące się przy szlaku przypominają o trudnej historii tych ziem, o wysiedleniach grekokatolickiej ludności łemkowskiej, po której pozostały cerkiewki, dziś najczęściej katolickie, z rzadka prawosławne. Na trasie zajrzeliśmy do kilku – w Komańczy, Chyrowej, Wołowcu, Banicy czy też Mochnaczce. Trudno też nie wspomnieć o cmentarzach poległych w walkach I wojny światowej, z tym najbardziej spektakularnym, leżącym przy GSB na szczycie Rotundy.

• 

• 

GSB – część III – Beskid Sądecki (Krynica Zdrój – Krościenko) – 3 dni, 67,6 km, 2866 m↑ mapa

• 

• 

To pasmo górskie znamy stosunkowo dobrze – w schroniskach na Hali Łabowskiej i na Przehybie spaliśmy wielokrotnie. Jest to jedna z naszych ulubionych górskich destynacji. Wychodząc z Krynicy, wstąpiliśmy na cmentarz, by odwiedzić grób Nikifora. Zatrzymaliśmy się przy grobach poległych w I wojnie oraz nagrobkach miejscowych z niezwykłymi bogatymi w szczegóły inskrypcjami.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Droga na Halę Łabowską z przerwą na Jaworzynie Krynickiej upłynęła nam w ulewnym deszczu, jak to często na tej wyprawie. Na szczęście ciepłe kaloryfery pozwoliły na to, by się trochę podsuszyć. Odcinek z Hali Łabowskiej na Przehybę przez Radziejową okazał się najdłuższym na naszej wyprawie – 32 km, z największą sumą podejść – ponad 1400 m. Nic dziwnego, że do schroniska dotarliśmy późno i po ciemku, bo po godzinie 20 z czołówkami na głowach.

• 

• 

Na Przehybie po porannym deszczu chmury się nieco rozstąpiły, odsłaniając Tatry na horyzoncie. Był to jeden z nielicznych widoków tego pochmurnego i deszczowego przełomu lata i jesieni. Większość wież widokowych na trasie tonęła w chmurach i mgle, więc zwykle przechodziliśmy obok, nie korzystając z tej atrakcji.

• 

• 

GSB – część IV – Gorce (Krościenko – Rabka Zdrój) – 2 dni, 51,8 km, 2064 m↑ mapa

W Krościenku dołącza do nas Kaczor, więc już do końca będziemy wędrować we trójkę. Po długim podejściu na Lubań Wielki dochodzimy do nieczynnej od miesiąca studenckiej bazy namiotowej – jest już po sezonie.

Schroniska gorczańskie, Turbacz, Stare Wierchy i Maciejowa, usytuowane są w zachodniej części masywu, za daleko, by dotrzeć do nich w ciągu jednego dnia. Na szczęście w połowie drogi między Krościenkiem a Rabką są w Studzionkach sympatyczne „Noclegi u Chrobaków”. W sezonie jest tu tłoczno, ale w październiku wolnych miejsc nie brakuje. Tutaj nad dużym talerzem gęstej, treściwej kwaśnicy zakończyliśmy kolejny dzień wędrowania.

• 

• 

• 

• 

Następnego dnia spędziliśmy godzinę przy piwie w zatłoczonym, hałaśliwym schronisku na Turbaczu, ciesząc się, że nie musimy spędzać tu nocy. W Rabce zachodzimy do kościoła p.w. św. Marii Magdaleny, jednego z ładniejszych drewnianych kościołów na Podtatrzu. Zbudowano go w 1606 r. jako budowlę w stylu późnogotyckim. W kościele nieużywanym od 1923 roku znajduje się teraz bardzo ciekawe regionalne Muzeum im. Władysława Orkana, które liczy sobie prawie 90 lat.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

GSB – część V – Beskid Żywiecki (Rabka Zdrój – Węgierska Górka) – 5 dni, 107,8 km, 4162 m ↑ mapa

Przed nami najwyższe partie Beskidów z Babią Górą (1723 m) na czele, wyższe są jedynie Tatry. Jest początek października, a na szczycie Diablaka widać już śnieg. Przewidując taką pogodę, wzięliśmy ze sobą miniraczki. W „Agroturystyce nad Bystrzanką” w Bystrej Podhalańskiej miejsc brak, ale na hasło GSB Iza (szefowa) udostępniła nam pokój swojej córki. Była też kawa, była szarlotka, sympatyczny „przegadany” wieczór i poranek.

Kolejne trzy noce spędzamy w pustawych w ciągu tygodnia schroniskach PTTK – na Hali Krupowej, Markowych Szczawinach i Hali Miziowej pod Pilskiem. W drodze na Krupową turystów z plecakami nie ma, są za to quady, buggi i skutery, a na nich podekscytowani kierowcy. Rozjeżdżają głębokie koleiny, bryzgają błotem na parę metrów i robią niemało hałasu.

Wejście na Babią Górę zawsze robi wrażenie, szczególne w warunkach zimowych, przy temperaturze około 0 stopni i silnym wietrze. Ale osiągamy najwyższy punkt naszej czterotygodniowej wędrówki, więc toast jest niezbędny. Jedynie dłonie bardzo marzną po zdjęciu mokrych rękawic.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Z Markowych Szczawin wychodzimy w deszczu, który ma padać bez przerwy przez dwa dni, więc w schronisku zaopatrujemy się w gustowne, różowe peleryny. Zatrzymujemy się na przełęczy Glinne przy słowackim sklepie, jedynym na szlaku między Bystrą a Węgierską Górką. Rozgrzewamy się tuż obok, w słowackiej restauracji.

• 

• 

• 

Beskid Żywiecki kończymy w Ośrodku Relaks w Węgierskiej Górce. Obiekt był zajęty, ale dla wędrowców GSB znalazł się sympatyczny pokój. W dodatku szef nie chciał pieniędzy za nocleg! Warto chodzić na GSB, by spotkać takich ludzi.

GSB – część VI – Beskid Śląski (Węgierska Górka – Ustroń) – 3 dni, 59,9 km, 2474 m ↑ mapa

Przed nami ostatnie pasmo górskie, ostatnie dni i ostatni akord wyprawy. Zaczynamy od długiego podejścia na Baranią Górę (1220 m), drugi po Skrzycznem pod względem wysokości szczyt w Beskidzie Śląskim. Na górze znajduje się kolejna wieża widokowa, na którą patrzymy bez żalu, przechodząc obok. Chmury i mgła zmieniająca się w mżawkę sprawiają, że wejście na wieżę okazuje się znów bezcelowe.

• 

• 

• 

• 

• 

Po sześciu godzinach marszu robimy przystanek na gorący żurek na Przysłopie pod Baranią. Na Stecówce podziwiamy z sentymentem urodę drewnianego kościółka. Kolejny, w remoncie, znajdujemy na Kubalonce, po spędzonej tam nocy.

Przemierzając Pasmo Czantorii i Stożka nieubłaganie zbliżamy się do mety. W sympatycznym schronisku na Stożku pijemy ostatnie wyprawowe piwo, a następnego dnia w stylowym i klimatycznym schronisku „Gościniec Równica” pozwalamy sobie na kieliszek czegoś mocniejszego.

• 

• 

• 

• 

• 

Po godzinie marszu w dół dochodzimy do tej czerwonej kropki – znaku końca (dla niektórych – początku) Głównego Szlaku Beskidzkiego. Tam już czekali Ania z Szymkiem oraz samochód Kaczora. Jeszcze tylko wspólne świętowanie w kawiarni, a na koniec mocny akcent – wyrzucenie naszych totalnie zużytych i dziurawych butów do kosza. Wracamy…

• 

• 

Podsumowanie techniczne: Przeszliśmy 585 km w większości w niepogodzie. Aby maksymalnie odciążyć nasze plecaki, celowo zrezygnowaliśmy z namiotu i sprzętu biwakowego. W trakcie wyprawy, korzystając z doświadczenia Wiewióry i za jej namową, robiliśmy akcję odchudzającą, zyskując co najmniej po 2 kg na osobę. A i tak miałem trzy rzeczy, których nie użyłem – miniraczki (dość ciężkie), polar, kurtkę puchową. Logistyczna pomoc w organizacji wyprawy Wiewióry i Adama, jak też Ani i Szymka nie do przecenienia.

Podsumowanie sentymentalne: Główna refleksja – wyprawa była dużo trudniejsza niż się spodziewałem. Nasze GSB to wiele dni marszu, często w niepogodzie, gdy w mokrych butach trzeba było pokonywać wielokilometrowe odcinki. Ale z drugiej strony satysfakcja z przejścia całej trasy jest ogromna i gdybym miał jeszcze raz decydować, iść czy nie iść, to poszedłbym bez wahania.

I jeszcze jedno – na trasie spotyka się niezwykłych ludzi. Szczególne uznanie dla Ireneusza Matyska, którego wielokrotnie mijaliśmy w Bieszczadach, a który przejście GSB połączył z Głównym Szlakiem Sudeckim.

Więcej zdjęć z wyprawy Główny Szlak Beskidzki 2025 jest tutaj